40 Hafta Hamilelik (Gebelik) Bebeğin Gelişim Aşamaları

Dokuz ay on günlük hamilelik (gebelik) sürecinde, anne karnında olağanüstü gelişmeler olur. Kadın sağlığı ve doğum uzmanı Doktor Seval Taşdemir’in verdiği bilgilerle;

Hamilelik (gebelik) boyunca bebekte meydana gelen tüm gelişim evreleri, anne adayının yaşadığı değişiklikler ve sağlıklı bir bebek Dünya’ya getirmek için dikkat etmeniz gerekenlerle ilgili öneriler…..

Bebeğinizin gelişim aşamaları, anne adayındaki değişimler, Hamileliğinizi rahat geçirmeniz için öneriler.

Hafta Hafta hamilelik ( Gebelik) Gelişimi

1. Hafta Hamilelik (Gebelik)

• Hamilelik aşağı yukarı 40 hafta sürer.
• Hamilelik haftasının hesaplanması son regl tarihinin ilk gününe göre yapılır.
• Hamileliğinin yaşını belirleyen, döllenmiş olan yumurta hücresinin gelişimidir.
• son regl tarihinin ilk gününden itibaren yeni bir yumurta hücresi gelişmeye başlar.
• Ve bu yumurtlama zamanında yumurta kesesi çatlayarak yumurta kanallarına atılır.
• Bu yumurta hücresinin hafta olarak yaşı, hamilelik haftası olarak kabul edilir.
• Hem sağlıklı bir bebek dünyaya getirmek hem de hamileliği sorunsuz geçirebilmek için anne adayı hamilelik zamanlamasını çok iyi ayarlayabilmelidir.
• Anne adayının yaşamında yeni bazı düzenlemeler yapması doğacak bebeğin sağlığı için önemlidir.
• Özellikle alkol ve sigara gibi maddelerin kullanımı kesilmeli ve çalışma ortamında maruz kalınan olası zararlı durumlardan da korununmalıdır.
• Ayrıca aileden gelen hemofili (kanın pıhtılaşması), kistik fibroz (göğüsteki süt kanallarının kistik yapıda olması) ve kan uyuşmazlığı gibi durumların hamilelik öncesinde, tesbit edilmesi.

2. Hafta Hamilelik

• Bu arada döllenmiş yumurtanın yerleşeceği ve gelişerek büyüyeceği tabaka olan rahim hamileliğe uygun bir şekilde kalınlaşmaya devam eder.
• Eğer hamilelik gerçekleşmez ve döllenen yumurta, rahim içi tabaka tarafından tutulmaz ise regl kanama ile birlikte atılır.
• Sperm yumurtanın içine girdikten sonra, spermin 23’er kromozonluk genetik materyalleri birleşir ve 46 kromozomluk bir hücre oluşur.
• Eğer yumurtaya girmeye başaran sperm, X kromozomu taşıyorsa, olacak bebeğin cinsiyeti kız, Y kromozomu taşıyorsa erkek olur.
• Hamile kalmanın en ideal yolu eşlerin düzenli olarak haftada en az iki kez cinsel ilişkiye girmeleridir.
• Kadınlar, yumurtlama günlerini sağ ve sol kasıklarındaki kısa süreli ağrıdan, vücut ısısının yaklaşık 1 derecelik artışından ya da bir doktor yardımı ile tesbit edebilirler.
• hamileliğin gerçekleşmesi için yumurtlamadan sonra ki yumurta hücresinin spermle döllenmesi gerekir.
• Yumurtanın etrafını çok sayıda sperm hücresi sarar, ancak bunlardan yalnızca bir tanesi yumurta içine girmeyi başarabilir. böylece dokuz ay on günlük bir serüven başlamış olur.

3. Hafta Hamilelik

• Bebeğin rahme tutunmasından sonra hamilelik hormonu (beta HCG) salgılanmaya başlanır.

• Eğer kanda hamilelik hormonunun ölçümü yapılacak olursa, hamileliğin varlığı tespit edilebilir.

• Yumurta ve spermin birleşmesi ile oluşan hücre, bölünerek çoğalmaya başlar ve rahim içi tabakaya yerleşerek burada çoğalmasına devam eder.

• Bebeğin rahim içine tutunmasına implantasyon (yerleşme) denir. Bu aşamada bazı anne adaylarında lekelenme tarzında bir kanama görülebilir. Buna da implantasyon kanaması denir.

4 . Hafta Hamilelik

• Henüz siz hamile kaldığınızı fark etmemenize rağmen rahminizdeki bebeğin
• Temel dokuları olan endoderm (bu dokudan akciğerler ve karaciğer, sindirim sistemi ve pankreas oluşur).
• Mezoderm (iskelet, kas sistemi, böbrekler, kan damarları ve kalp) ve ektoderm (cilt, saç, göz bebekleri ve sinir sistemi) gelişmeye başlar.
• Regl gecikmesinin olduğu hafta içinde regl görecekmiş gibi belirtilerin hissedilmesi (yorgunluk, göğüslerde dolgunluk, ağrı ve ruh hali değişiklikleri gibi) normaldir. Hamilelik belirtileri henüz ortaya çıkmamıştır.

5. Hafta Hamilelik

• Bu hamilelik haftasında ultrason yapıldığında hamilelik kesesi görülebilir. Fakat kese içindeki embriyo henüz görüntülenecek kadar büyümemiştir.

• Bebeğin bu haftalarda arka kısmı ön kısmına göre daha hızlı gelişim gösterir ve ters bir C şeklini almış durumdadır.
• Nöral tüp ismi verilen, bebeğin baş kısmından aşağı ucuna kadar kıvrımlı bir yapı oluşur. Bu yapıdan beyin ve omurilik dokusu gelişecektir. Bu arada oluşan balon şeklindeki yapı ise yolk kesesidir.
• Bu kese erken dönemde bebeğin gelişiminden sorumludur ve plasentanın (bebeğin eşi) gelişmesiyle yok olur.
• Daha önceki haftalarda oluşmuş olan kalp, kan pompalayarak dokuların kanlanmasını sağlamaya başlamıştır.
• Anne adayında salgılanan hormonlar nedeniyle, göğüslerde dolgunluk ve hassasiyet gibi belirtiler hissedilmeye başlanır. Bunun nedeni süt bezlerinin yavaş yavaş uyarılmaya başlamasıdır.

• Bebeğin anne karnındaki gelişimiyle paralel artan hormonların seviyesin bağlı olarak sık acıkma ve sabah bulantıları ortaya çıkabilir. Rahmin büyümeye başlaması ve idrar kesesine baskı yapması nedeniyle sık idrara çıkma ihtiyacı doğabilir.

6. Hafta Hamilelik

• Bebek 6. haftasında 8-10 mm. boyundadır. Her geçen gün bebeğin dokuları hızla gelişir.
• Göbek kordonu, gözler, göz kapakları, kulaklar, ağız, burun delikleri ve parmaklar belirginleşir.

• Bebeğin kol ve bacak oluşumları belirgin hale gelir.
• Hamilelik süresince bebek, amnios kesesi ismi verilen bir sıvı içinde gelişir. Bu içi sıvı dolu kese, bebeği darbe ve ısı değişiklikleri gibi zararlı olabilecek etkenlerden korur.
• Hamilelik süresince hormonların seviyesinin artmasıyla, özellikle sabahları olmak üzere, gün içerisinde bulantı şikayetleriniz fazlalaşabilir. Bazı gıdalar aklınıza
• geldiğinde bulantı hissedebilir, bazı gıdaları da canınız çok çekebilir.

• Anne adaylarının bazıları parfüm kokularından, bazı yemeklerin kokularından ve hatta ender durumlarda kendi eşlerinin kokularından bile rahatsız olaca duruma gelebilirler. Tüm bu yaşanan durumlar normal ve geçici bir süreçtir.
• Bulantı dışında sık idrar çıkma, yorgunluk, uykuya eğilim ve baş ağrıları gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

• Baş dönmesi de bu dönemin tipik belirtilerindendir.
• Hamilelik döneminin en başından itibaren meme uçlarında koyulaşma, memelerde büyüme ve ağrı olabilir.

• Hamileliğin ilk 3 ayını içeren dönemde (birinci trimester) bebeğin organ gelişimi devam ettiği için, anne adayı sadece doktorunun önerdiği ilaçları kullanmalıdır. Hamilelik süresince saç boyatmaktan ve manikür yaptırmaktan kaçınmakta fayda vardır.

• Alkol, sigara, kahve, bilgisayarın yaydığı ultraviyole ışınlarından ve röntgen filmi çektirmekten de uzak durulmalıdır.
• Bu haftalarda vajinal kanama ve takiben kasıklardaki kramplar düşük habercisi olabilir.

• Uzun süren kanama ve kramplar, çoğunlukla düşükle sonuçlanır. Bu bulgular saptandığında hemen doktorunuza başvurmanız gerekir. İstirahat ve doktorunuzun önereceği ilaçlar, düşüğü önleyebilir.

7. Hafta Hamilelik

• Bu haftada bebeğinizin sindirim sistemi ve akciğerleri gelişimine devam eder. Yüzü ve ağız açıklığı oluşmaya, gözbebeği renklenmeye başlar.

• Kol ve bacak taslakları bu hafta da hızlı bir gelişim gösterir.
• Dizler, dirsekler, el ve ayak parmakları da gelişimine devam eder.
• Kulaklar ve burun kökü gelişimini sürdürür.
• Hamileliğin ilk dönemlerinde bulantı ve kusma nedeniyle kilo kaybediyor olabilirsiniz.
• Hamilelikle başlamış olan bulantılar, 16. haftaya kadar sürebilir. Yükselen Beta HCG hormonuna bağlı oluşan bulantı, çoğul hamileliklerde daha fazla olur.
• Sık sık ve az yemek ile önlenebilen bulantılar, sağlıklı bir hamileliğin göstergesidir. Yataktan kalkmadan önce kraker atıştırmak, bulantınızı hafifletecektir.
• Midenizi aşırı sıvı ile doldurmayın ve sıvıları yemekler arasında alın.
• Tüm önlemlerinize rağmen şikayetleriniz azalmıyorsa, doktorunuza başvurun.

8. Hafta Hamilelik

• Bebeğinizin boyu bu haftada yaklaşık 14-20 mm ve ağırlığı da 3 gramdır.

• Bebeğin ilk hareketleri de oluşmaya başlar. Ancak siz bu hareketleri, 16-20. haftalar arasında hissedersiniz.
• Bebeğin dili, dudakları ve diş taslaklanı bu haftalarda gelişmeye başlar. Akciğerlerin gelişimi bu hafta hızlanır.

• Bebeğin gözleri hızlanır. Bebeğin gözleri bu haftada hala, başın her iki yanında bulunur.
• Bağırsaklar, pankreas ve bronşlar da yavaş yavaş belirgin hale gelmeye başlar.
• Kıkırdak halindeki kemikler, gelecek haftalarda sertleşmeye başlayacaktır.

• El ve ayak parmakları tamamen oluşmuş, fakat henüz birbirlerinden ayrılmamışlardır.

• Bu haftada rahminiz bir portakal büyüklüğündedir ve mesanenin üzerine basınç yapar. Bu nedenle sık idrara çıkma şikayetiniz devam eder.
• Hormonlardaki değişimden dolayı, cilt problemleri yaşamanız mümkün.

• Ergenlik dönemindeki sivilcelerin tekrarladığı düşünülebilir. Ciltteki bu değişiklikler
• hamileliğin ilk 3 ayından sonra kaybolacaktır. Nadir olarak tüm hamilelik boyunca da devam edebilir.

9. Hafta Hamilelik

• Bebeğin boyu 22-30 mm ve ağırlığı yaklaşık 4 gram civarındadır.
• Dudaklar gelişimine devam eder, ağzın açılıp kapanma hareketleri başlar. Gözlerdeki gelişim sürmekle birlikte, gözlerin üzerinde koruyucu bir tabaka oluşur.
• Göğüslerinizde hassasiyet artabilir hassasiyet artabilir.
• Hormonlardaki değişiklikler ve rahmin genişlemesinden dolayı mide yanması ve hazımsızlık şikayetleriniz olabilir.
• Midenin aşırı şekilde dolmaması ve asitli yiyeceklerden uzak durulması faydalı olur.

10. Hafta Hamilelik

• Bebeğin boyu 31-42 mm ve ağırlığı yaklaşık 5 gramdır. Bu haftadan itibaren bebek çok küçük bir insan formunu almaya başlamıştır.

• Bebeğin beyin gelişimi de devam eder. Bebeğin kalbi de oluşumunu tamamlamıştır.

• Dış cinsel organlar henüz görülmemekle birlikte, erkek bebeklerde testisler testesteron üretmeye başlamıştır.
• Böbrekler idrar üretmeye başlar ve üretilen bu idrar, amnios kesesi içine boşalarak sıvının kalıcılığını sağlar.
• Bu haftalarda anne adaylarında varis ve ayaklarda aşırı şişme gibi durumlar ortaya çıkabilir. İki saatte bir ayağa kalkmalı ve en az 10 dakika dolaşmalısınız.
• Hormonların etkisiyle bazı hamilelerde sinirlilik, huzursuzluk ve keyifsizlik gibi sıkıntılar gelişebilir.

• Hamilelikte kan miktarı yüzde 40-50 oranında artar.
• Hamilelik dönemindeki kilo artışı kişiden kişiye değişiklik gösterir.
• Hamilelikte alınacak toplam kilonun en önemli belirleyicisi, hamilelik öncesi kilodur.

• Hamilelik süresince asla zayıflatan diyetler yapılmamalıdır. Normal şartlarda bir anne adayının hamileliğinde ortalama 12.5-17.5 kilo alması gerekir.

11. Hafta Hamilelik

• Bebeğin boyu 44-60 mm ve yaklaşık ağırlığı 8 gramdır. Bu haftada bebek artık embriyonik gelişimini (tüm organların gelişimi) tamamlayarak, fetus adını alacak büyüklüğe erişmiştir.

• Bebek 20. haftaya kadar hızlı bir gelişim gösterir.
• Plasenta’daki kan damarları artarak, bebeğin ihtiyacı olan besini sağlar. Kulaklar oluşmaya başlamıştır.
• Bu haftada baş gövdeden daha büyüktür.
• Rahmin genişlemesi birlikte anne adayında vücudun ağırlık merkezi öne doğru kayar.
• Anne adayının vücudundaki bu değişim, bel ağrısı şikayetlerine yol açar.
• 11-12. haftalar arasında ikili test denilen; bebeğin ultrasonda ense kalınlığı ölçümü ve anne kanından ölçülen değerler ile bebekte oluşabilecek doğuştan kromozamal bozukluklar hakkında risk hesaplamaları yapılır.

12. Hafta Hamilelik

• Bebeğin boyu yaklaşık 61 mm ve ağırlığı yaklaşık 9- 13 gramdır.

• Tüm organları oluşumunu tamamlamış ve hacim olarak büyümeye başlamıştır. Yüzü çok daha fazla insana benzer.
• Bebek tarafından henüz kontrol edilemeyen kas hareketleri gelişmeye devam eder.

• El ve ayaklarda tırnaklar ortaya çıkmıştır. Saç ve tırnaklar uzamaya başlar.
• Bağırsaklarda hareket başlamıştır.
• Hamilelik döneminde büyüyen rahim, mesaneye baskı yapar. Bu baskı hissi de sık idrara çıkmaya neden olur.
• Bu haftada rahmin yükselmesi ile sık idrara çıkma ve baskı hissi ortadan kaybolur. Fakat hamileliğin son döneminde tekrar görülecektir.
• Bu haftalarda artan kan hacminden dolayı baş ağrısı şikayetleri çok sık olmaya başlar.
• Bu haftaya kadar, yaşanan en sık şikayetler olan bulantı ve yorgunluk hissi azalmaya başlar.

13. Hafta Hamilelik

• Bu haftada bebeğinizin göz kapakları oluşmuştur, ancak 4, aya kadar kapalı kalır.

• Bebeğiniz parmağını ağzına almaya başlayabilir.
• Gözleri kafasının yan tarafından ortaya doğru kaymaya ve kulakları normal yerine doğru hareketlenmeye başlamıştır.

• Boyu 65-68 mm, ağırlığı ise yaklaşık olarak 14-20 gram civarındadır.
• Salgılanan hamilelik hormonları ile cildinizde birtakım değişiklikler olabilir. Genelde yüz ve boyunda lekeler ile karşılaşılabilir.

• Özellikle sabahları karşılaşılan sıkıntılar (mide bulantısı gibi) yakında sona erecek, hamilelik belirtileri artarak düşük riski azalacaktır.

• Rahmin büyümesine bağlı olarak hafif bir kasık ağrısı hissetmek normaldir.

14. Hafta Hamilelik

• Bebeğinizin boyu 80-113 mm, ağırlığı ise 25 gram civarındadır.

• Şimdi yüzü daha fazla gelişmiştir, yanakları ve burnu görülebilir.

• Artık bebek kafasını dik tutabilir, el ve kollarını hareket ettirebilir. Bebeğinizin
• parmak izi, bu hafta gelişmeye başlayacaktır.

• Bebeğinizin iç organları için önemli bir haftadır.

• Bebeğinizde troid bezi gelişerek hormon üretmeye başlar ve erkeklerde prostat bezi görülür, kızlarda ise yumurtalıklar oluşmaya başlamıştır.
• Hamileliğinizin en keyifli olan ikinci 3 aylık dönemindesiniz. Kendinizi daha enerjik hissedeceksiniz.
• Rahminiz büyümeye devam edecek. Rahmin büyümesinden ve progesteron hormonunun gevşetici etkisinden dolayı mide sıvınız yemek borunuza kaçarak, yanmalara sebep olabilir.
• Hamileliğin bu döneminde ilk dönemlerinde kaybettiğiniz cinsel dürtüleriniz yeniden başlayacak.

15. Hafta Hamilelik

• Bu haftada bebeğinizin boyu 93-103 mm ve ağırlığı yaklaşık 50 gramdIr.

• Bebeğin cildi o kadar incedir ki kan damarları görülebilir.

• Bebeğinizin kaşları ve saçları çıkmaya başlar.

• Bu dönemde bebeğin hareketliliği ve esnekliği artar. Ellerini açıp kapatabilir ve elini yumruk yapabilir.

• Kemik gelişimi hızla sürer.
• Hamileliğiniz için uygun kıyafetler almanın zamanı geldi! Bu kıyafetler ile daha rahat edeceksiniz.
• Elinizi karnınızda tuttuğunuzda rahminizi bir top gibi hissedebilirsiniz.
• Hamileliğin ikinci 3 aylık dönemi, tatil için en uygun dönemdir.
• Göğüslerinizden sIvI gelebilir. Bu normal bir belirtidir.

16. Hafta Hamilelik

• Bebeğinizin boyu 108-116 mm, ağırlığı ise yaklaşık 80 grama ulaşmıştır.

• Yüz kaslarının gelişmesinden dolayı ağzını açıp kapatabilir ve göz kapaklarını oynatabilir.
• Gözler, kulaklar ve ayrıca kızlardaki yumurtalıklar vücutta olması gerektiği yerdedirler.

• Bebeğin bağırsaklarında fötal dışkı birikir. Göbek kordonu sistemi olgunlaşmış ve bebeğin eşi olan plasenta, bebekle eş değer büyüklükte olmuştur.
• Bebekte solunum hareketi ve ışığa karşı refleks ortaya çıkmaya başlar. Bebeğin cinsiyetini ultrason ile tespit etmek mümkün olabilir.
• Rahminizin bebek ve plasenta ile beraber büyümesi ile amniyo sıvısı da artar. Bu haftada üçlü tarama testi de (down sendromu) yapılmalıdır.
• Üçlü test sonuçlarına göre down sendromu riskinin yüksek olduğu durumlarda amniyosentez yapılarak bebeğin içinde bulunduğu sıvıdan örnek alınması ve kromozom testlerinin yapılması söz konusu olabilir.

17. Hafta h

• Bebeğiniz 17. haftada yaklaşık 11-12 santim ve ağırlığı 100 gram civarındadır. Hızlı bir büyüme sürecine girmiştir.

• Tüm organ sistemleri çalışır ve içinde bulunduğu sıvıyı ciğerlerine çekerek nefes alıp verme sistemini oluşturur.

• Bebek cilt altında yağ depolayarak, daha sonraki hayatında Isı dengesini sağlamak için hazırlık yapar.
• Kalbiniz yüzde 40 daha fazla bir kan basıncı ile karşı karşıya kalabilir ve
• ince damarlardan daha fazla kan pompalamaya çalışır. Bu nedenle hamilelik döneminde bazen burun kanaması normal olabilir.
• Rahminiz genişlemeye devam eder ve büyüklüğü de göbek deliğinizin 3-4 parmak altına kadar ulaşmıştır.

18. Hafta

• Bebek bu hafta 12.5-14 santim boyunda ve yaklaşık 150 gram ağırlığındadır. Kemik gelişimi devam eder ve sertliği artar.

• Bebek bu dönemde farklı uyku pozisyonları belirler. Bebeğinizin hareketlerini bu haftalardan itibaren hissetmeye başlayabilirsiniz. Ve bebeğiniz dış dünyadan gelebilecek etkilere karşı bu haftadan itibaren duyarlı olacaktır.
• Bu döneme kadar karnınız çok belirgin olmayabilir ama artık hamile olduğunuz dışarıdan da çok net anlaşılır.

• Düz kaslardaki gevşemelere bağlı olarak da ani tansiyon düşmeleri görülebilir. Karnınızın genişlemesinden dolayı kan damarlarına yapılan baskı sonucu, bu haftalarda hemoroit şikayetleriniz olabilir.

19 .Hafta

• Bebeğiniz bu hafta 13-15 santim boyuna ulaşmış olup, yaklaşık 200 gram ağırlığındadır.

• Bu dönemde bebeğinizin beyninin gelişmeye başlaması, en önemli gelişmelerden biridir.

• Bebeğinizin kalıcı dişleri, süt dişlerinin arkasında belirmeye başlar.
• Rahminizin büyümesi ve kilonuzdaki artıştan dolayı vücudunuzun duruş şekli bozulacak ve uyku pozisyonunuz değişecektir.
• Bu dönemde bel ağrısı ve uykusuzluk çekmeye başlayabilirsiniz. Daha çok yastıkla kendinizi desteklemeniz bu tür şikayetlerinizi azaltır.

• Göğüsleriniz ve göğüs uçlarınızın büyümesi ve renklerinin koyulaşması bu haftalarda normaldir.

20. Hafta

• Bebeğiniz bu hafta da yaklaşık 14-16 santim boyunda ve yaklaşık 260 gram ağırlığındadır.
• Bebeğin cildi kalınlaşmaya başlar ve bu arada beynindeki hızlı gelişim devam eder.
• Bebeğin koku, tat, işitme duyuları aktif olmaya ve vücudunu kaplayan tüyler, özellikle yüz-boyun çevresinde toplanmaya başlar.
• Bebeğin tırnakları gelişmeye başlamıştır.
• Rahminizin üst kısmı göbek hizanıza kadar genişlemiştir. Orta, hatta göbek deliğiniz ile kasığınız arasında bir siyahlık belirginleşmeye başlar, fakat bu hat doğumdan sonra kaybolacaktır.
• Rahminizi genişlemesinden dolayı ciğerlerinize, midenize ve böbreklerinize bir baskı olacaktır. Bu sebeplerden dolayı nefes almanızda güçlük yaşayabilir ve idrara sık çıkabilirsiniz.
• Bel bölgenizde baskı hissedebilirsiniz.

• Vücudunuzda kahverengi ya da kırmızı çizgiler, şeritler oluşabilir.

21. Hafta

• Bebeğin boyu 18 santim ve ağırlığı yaklaşık 300 gramdır.

• Bebeğinizin kırmızı kan hücreleri üretilmeye başlanır ve dilindeki tat alma duyusu gelişimine devam eder.
• Önemli gelişmelerden biri de kalp kasının güçlenmesidir.
• Kilonuz bu haftadan sonraki 10 hafta içinde hızla artar. İştahınızda bir artış olabilir ve metabolizmayı desteklemek için günlük ekstra 500 kalori daha almaya ihtiyaç duyabilirsiniz.

• Tek çeşit yiyecekler değil, çeşitli gıdalar ile beslenmek ve kilo yapıcı besinlerden kaçınmak gerekir.

• Bu dönemde de protein ve vitamin içeren besinlere ağırlık vermelisiniz.
• Gün içerisinde ayaklarınızda ve bileklerinizde şişme görülebilir. Bol su içmek ve iki saatten fazla ayakta kalmamak faydalı olabilir.

• Eğer başlanmadıysa bu hafta itibariyle demir alımı faydalı olabilir.

22. Hafta

• Bebeğin boyu 19 santim ve ağırlığı yaklaşık 350 gramdır.
• Bebeğiniz bu dönemde sizin seslerinize tepki vermeye başlayabilir.
• Beynindeki gelişim ve dokunma hissinin gelişmesi ile bebeğiniz artık vücudunu ve çevresini öğrenmeye başlamıştır.
• Elini ağzına götürebilir, bacaklarını tutabilir. Bu öğrenme süreci, doğum sonrasında da devam edebilir.
• Bu haftada artan kan miktarınızdan dolayı kanınızın sıvılaşması ve fizyolojik anemi gelişebilir. Yapılacak bir kan sayımı ile tespit edilebilir. Bu durum normaldir. Demir alımı ile ciddi bir anemiden kurtulmak mümkündür.
• Karnınızdaki büyümeden dolayı beliniz içeri doğru genişleyebilir ve vücudun denge merkezi kayabilir. Dengenizi sağlamakta güçlük çekebilirsiniz.
• Hamilelikte bir eliyle beline destek vererek yürüme şekli bu dönemde oluşmaya başlar.

• Bu dönemlerde bel ağrısı hissetmeniz normaldir. Topuklu ayakkabı giymekten kaçınılmalıdır.

23. Hafta

• Bebeğin boyu 20 santim ve ağırlığı yaklaşık 450 gramdır.
• Artık tamamen küçük bir insan görünümünde olan bebeğiniz sizi duyabilir. Ve artık hareketleri de dışarıdan görülebilir hale gelmiştir.
• Gözleri tamamen gelişmiş olmasına rağmen göz rengi belli değildir.
• Bebeğinizin pankreası, insülin salgılamaya başlamıştır.
• Yavaş ve sürekli olan kilo artışı devam eder.
• Bacaklarınıza kramp girmesi bu haftalarda normaldir. Kalsiyum ve magnezyum almanız krampları azaltacaktır. Bebeğiniz karnınızda takla atıyormuş gibi hissedebilirsiniz.

24. Hafta

• Bebeğin boyu yaklaşık 21 santim ve ağırlığı yaklaşık 530 gramdır.

• Bu haftalarda erken doğan bebekler, yoğun bakım ortamında yaşatılabilir. Ancak bu dönemde doğan bebeklerin görme, işitme ve zihinsel gelişimlerinin nasıl etkileneceği bilinmiyor.
• Bu haftalarda bebeğin akciğerlerindeki damar yapıları olgunlaşır ve hemen tüm organları fonksiyonlarını yerine getirebilir.
• Bu dönemlerde hormonların etkisi ile birtakım diş eti rahatsızlıkları görülebilir.
• Diş eti kanamaları artabilir. Daha ileri boyutlarda diş dökülmesi görülebilir.
• hamileliğe bağlı olarak gelişen şeker hastalığının araştırılması için bu haftalarda yapılması gereken, şeker tarama testidir.
• Doktorunuzdan erken doğum ile ilgili belirtilerin neler olduğu ve neler yapılması gerektiği hakkında bilgiler almanızda fayda var.

25. Hafta

• Bebeğinizin boyu yaklaşık 22 santim ve ağırlığı ise yaklaşık 750 gramdır.

• Bu hafta da dopler ultrason ya da steteskop ile bebeğinizin kalp atışları duyulabilir.
• Bebeğinizin cinsiyeti ile ilgili değişimler tamamlanmıştır.
• Erkeklerde testisler skrotum (erbezi torbası) içine yerleşir, kızlarda ise vajina oluşur.
• Omurga sistemi tüm kemikler, eklemler ve bağlar tam olarak şeklini almış durumdadır.
• Akciğer ve damar sistemi gelişimini sürdürür.
• Rahminiz bu haftada yaklaşık bir futbol topu büyüklüğündedir. Bu durumdan dolayı sırt ve bel ağrılarınızda artma olabilir ve bunlar tamamen normaldir.
• Yine bu durumdan dolayı diyafram ve midenize bir baskı olacaktır. Mide asidi yukarı doğru ilerleyeceğinden yemek. borusunda özellikle çok yediğinizde bir yanma hissedebilirsiniz.

26. Hafta

• Bebeğinizin boyu yaklaşık 23 santim ve ağırlığı ise 850 gram civarındadır.

• Bu aydan sonra göz kapakları açılıp kapanmaya başlar.
• Gözdeki retina tabakası gelişir ve tüm tabakaları oluşur. Bebeğinizin göz rengi oluşmaya başlar ve doğduğunda mavi olacaktır. Ancak doğumdan birkaç ay sonrasında son rengini alacaktır.

• Bu arada akciğer gelişimi devam eder ve doğuma kadar sürer.
• Hamileliğe bağlı olarak sırt ağrısı, bacak krampları, baş ağrısı ve vücudunuzun alt bölgesinde baskı hissedebilirsiniz.
• Rahminizdeki ani kasılma ve gevşemeler, “Barxton hicks” kasılması denilen ağrısız regl krampları gibidir.
• Rahminiz gerçek doğum ağrıları için önceden çalışma yapar. Bu dönemlerde erken doğum belirtilerine karşı da duyarlı olmak gerekir.
• Erken doğum belirtilerinden biri de rahimde düzenli aralıklar ile kasılmalar
• hissetmektir. Saatte 4 defa ya da daha fazla olan kasılmalarda doktorunuza başvurmalısınız.

27. Hafta

• Bebeğinizin boyu 24 santim, ağırlığı ise yaklaşık 1000 grama ulaşmıştır.

• Bu hafadan itibaren erken doğması durumunda yüzde 85 yaşama şansı bulunur.

• Yaklaşık 13 hafta sonra doğum için hazır olması gereken bebeğin erken doğumu
• halinde, bebek zayıf olacak ye bu nedenle vücut ısısını koruması için küvezde kalıp, suni solunum yapılması gerekecektir.
• Bu haftalardan itibaren akciğerlerinizin tam olarak hava ile dolamaması nedeniyle solunum sıkıntısı çekebilirsiniz. Yüksek yastıkta uyumayı tercih etmeniz sizi rahatlatabilir.

• Sık sık nefes almanız neticesinde de bebeğinize yeterli oksijeni verirsiniz.
• Hamileliğin bu dönemlerinde kanınızdaki kolesterol seviyesi artar. Kolesterol, plasenta tarafından üretilen çeşitli hamilelik hormonlarına karşı bir blok oluşturur. Fakat kaygılanmaya gerek yoktur.

28. Hafta

• Bebeğinizin boyu 25 santim, ağırlığı ise yaklaşık 1100 grama ulaşmıştır.
• Bebeğinizin beyni ve diğer dokuları hızla gelişimine devam eder ve saçı uzar.
• Bebeğiniz yağ depolamaya başlamıştır.
• Rahminizin içinde bebeğin pozisyon değişimine yeterli oranda yer vardır.
• Bu haftadan itibaren hamilelikte tansiyonunuzu takip etmelisiniz. Yüksek seyreden tansiyonun bebek ve anne açısından riskli bir durumu vardır.
• Bacaklarınızdaki kramplar, hemoroitler, varisler, cilt kuruluğu, bel ve sırt ağrısı, çarpıntı ve hazımsızlık şikayetleri artabilir.

• Bu dönemde yediklerinize daha çok özen göstermeli ve dinlenmeye daha çok zaman ayırmalısınız.

29. Hafta

• Bebeğiniz yaklaşık 26 santim ve ağırlığı 1250 gram civarındadır.
• Göğüslerdeki süt üretimi dolaylı olarak bebek tarafından da uyarılır.
• Erkeklerde böbrek üstünde bulunan adrenal bezler androjen hormonu üretir, kan dolaşım sistemi ile plasenta östrojene dönüştürülüp, prolaktin hormonunun üretilmesini destekler.
• Bu hafta da bebeğin bağışıklık sistemi ile ilgili gelişmeler olur. 29. haftada gelişmeye başlayan bağışıklık sistemi, doğum sonrasında emzirme ile sütünüzdeki antikorlar yardımıyla güçlenir.
• Hamilelik ile ilgili şikayetleriniz bu dönemde artabilir.
• Ciltte kuruma normaldir.
• Karnınızdaki bebeğin büyümesi ile sizin ağrılarınızın artması normal olup, doğum sonrası geçecek ağrılardır.

30. Hafta

• Bebek bu hafta 27 santim boyunda ve yaklaşık 1400 gram ağırlığındadır.
• Bebeğinizin ritmik göğüs hareketleri hıçkırık tutmasından kaynaklanır.
• Bebeğinizin kilo artışı, erken doğma ihtimalinde vücut Isısını korumasına yardımcı olur.
• Lanugo ismi verilen ipeksi tüyler, bebeğinizin cildinde yavaş yavaş kaybolmaya başlar.
• Kemik iliğindeki gelişmeden dolayı kırmızı kan hücreleri üretimi yapılır.
• Bu dönemlerde sol yanınıza doğru yatmanız, büyük damar yapılarınıza yeterli kanın gitmesine yardımcı olacaktır.
• Bu şekilde uyumakta problem yaşarsanız, bacak aranıza ve karnınızın altına yastık koymanız faydalı olabilir.
• Böylece daha rahat edebilir ve uykuya dalmakta sıkıntı çekmezsiniz.

31. Hafta

• Bebeğiniz bu haftada 28 santim boyunda ve yaklaşık 1600 gram ağırlığındadır.

• Bebeğinizin beyin dokusu, gelişimini sürdürmeye devam eder.

• Akciğerlerinde surfaktan yapımı da hızlanır. Bebek özellikle bu haftalarda daha hareketlidir. Bunun nedeni ise amniyo sıvısının fazla olmasıdır.

• 32. haftadan itibaren de bebeğin yeri giderek daraldığından hareketleri de azalacaktır.

• Bebek hareketleri ile sağlığı arasında önemli bağ vardır. Bebek hareketlerinde azalma hissediyorsanız dinlenin ve karnınız aç ise bir şeyler yiyin.
• Karnınızda rahmin kasılmasına bağlı olarak hafif ağrılar hissedebilirsiniz. Ancak bunların süresi uzuyor ve sıklığı artıyor ise erken doğum belirtisi de olabileceğini unutmamak lazımdır.
• Bebeğin kemik gelişimi devam ettiği için günlük kalsiyum ihtiyacınız da artar. Yeteri kadar kalsiyum, protein ve demir almaya özen gösterin.

32. Hafta

• Bebeğiniz bu haftada yaklaşık 29 santim boyunda ve 1800 gram ağırlığındadır.

• Bu haftanım sonlarına doğru bebeğiniz dış dünyadan gelebilecek sinyalleri duyabilir.
• Karnınızdaki bebeğinizin pozisyonu; bacakları eğik, ayakları çapraz, boynu öne doğru bükülmüş bir şekildedir. Kas dokusu henüz tam olarak gelişmediğinden tüm parmakları açık durur.
• Bu haftadan itibaren doktorunuz ile 2 haftada bir görüşmeniz gerekir.
• Rahminizin şişmesinden dolayı yeni problemler ortaya çıkacaktır.
• Bebeğinizin başı aşağıda olmasından dolayı ayakları kaburganıza dayanacak ve bu durum da bir baskı oluşturacaktır.
• Rahat etmek için dik oturmanız faydalı olacaktır. İç organlarınız bir miktar yer değiştirmiş olabilir ve bu durum ufak çaplı problemler yaratabilir.
• Bileklerde ve parmaklarda şişme görülebilir. Bu durumlarda yüzüklerinizi çıkarmakta fayda vardır.
• Dar giyeceklerden de kaçının
• Vitamin ve mineral bakımından zengin beslenmeniz bebeğiniz açısından faydalı olacaktır.

33. hafta

• Bebeğinizin boyu 30 santim ve ağırlığı yaklaşık 2000 gramdır.
• Bebeğinizi dış ortamdan koruyan steril bir sıvı olan amniyo sıvısı, bu haftadan önceki iki haftaya kadar en yüksek aşamadaydı. Doğum süresine kadar da bu sıvının miktarı sabit kalır.
• Bu sıvı, bebeğinizin gelişimi açısından çok önemlidir. ve bebeğiniz tarafından yutularak ya da cildinden emilerek kana geçer. Eksilen sıvı ise bebeğinizin idrar yapmasıyla tamamlanır.
• Bu sıvının içerisinde bebeğe ait hücreler bulunur. Bebeğin sıvının azalması ciddi bir durumdur, bu sebeple her ultroson değerlendirmesinde bebeğinizin gelişimi yanı sıra amniyo sıvısı da değerlendirilir.
• Bebeğinizin beyin dokusunun hızlı bir şekilde gelişmesinden dolayı baş ölçüleri de hızlı bir şekilde büyür.
• Bebeğiniz bu haftalarda cilt altında yağ dokuları depolamaya devam ettiği için, cildinin rengi kırmızı olmaya başlamıştır.
• Bu haftalarda çoğunlukla uyur ve uyandığı zamanlarda ise sizi dinler, hisseder ve hareketlendiği zamanlarda ise kısa süreli tekmeler ile kendisini size hatırlatır.
• Rahminiz hamilelik öncesine göre 500 kat genişlemiştir. Geceleri unutamayacağınız rüyalar görebilir ve sık sık tuvalete gidebilirsiniz.

34. Hafta

• Bebeğin boyu 32 santim ve ağırlığı yaklaşık 2250 gramdır.

• Bebeğinizin saçları sık bir şekilde çıkar, ancak doğduktan sonraki rengi ve yoğunluğu tahminen aynı kalmaz.
• Bebeğinizin bu haftadan itibaren solunum hareketleri artar. Çünkü doğduktan sonraki gerçek solunuma hazırlık yapar.
• Bir anda rahminizin sıkılaşıp rahatladığı Braxton Hicks isimli kasılmalar bu haftalarda düzenli olarak görülerek sıklaşmaya başlar.
• Bazı anneler bu sık kasılmaların verdiği acı nedeniyle sinirli olabilir.

35. Hafta

• Bebeğin boyu 33 santim ve yaklaşık ağırlığı 2550 gramdır.
• Tırnakları bu hafta uzar.
• Yağ depolamaya devam eder ve özellikle omzunun etrafında boğumlar ve tombulluklar oluşmaya başlar.
• Bebeğinizin göz rengi mavidir, ancak sonrasında değişecektir.
• Bu hafta muhtemelen nefes alamayacak ya da yemek yiyemeyecek kadar şiddetli krampları hissetmeye devam edeceksiniz.
• Küçük parçalar halinde sık aralıklar ile yemeğinizi yemeğe çalışın. Ayak bileklerinizin ve eklemlerinizin şişmesini engellemek için uzun süreli aynı pozisyonda durmamaya ve hareketsiz kalmamaya özen gösterin.
• Eğer uzun süreli araba kullanıyorsanız, arada istirahat edin, dışarı çıkın ve yürüyüş yapın.
• İşlerinizden uzaklaşmanın zamanı geldi. Diğer hazırlık ise doğum sonrası bebek bakımı konusunda bilgilenmektir.

36. Hafta

• Bebeğin boyu yaklaşık 33 santim ve ağırlığı yaklaşık 2750 gramdır.

• Yüzünün tüm karakteristik özellikleri oluşmuştur.
• Bebeğinizin yanaklarının büyüklüğü, depoladığı yağ oranını ve emme kas kuvvetini gösterir.
• Kafatası tamamen şekle girmiştir, ancak henüz sert değildir.

• Bu haftadan itibaren artık doktorunuza her hafta gitmeniz gerekir.

• Rahminiz en yüksek konuma gelmiştir. Nefes almak çok zorlaşır ve göğüs kafesinizde anlamsız bir acı hissedebilirsiniz.

• Artık doğum yapacağınız yerin ayarlanması, ulaşımın nasıl olacağı gibi

• konularda doğum planı oluşturmaya başlamalısınız. Bu arada doğum çantanızı da hazırlamalısınız.

• Bundan sonra bebekle ilgili planlar yapmanız, doğum sürecinin nasıl olacağıyla ilgili kaygılarınızdan da kurtulmanıza yardımcı olacaktır.

37. Hafta

• Yaklaşık olarak bebeğinizin boyu 35 santim ve ağırlığı 2950 gramdır.

• Şu anda bebeğiniz klinik olarak doğum için yeterli olgunluğa ulaşmış durumdadır, fakat büyüme ve gelişimini durdurmuş değildir.

• Bebeğiniz her geçen gün ortalama 25-30 gram arasında kilo almaya

devam eder.

• Beyni ve sinir sistemi gelişmesini sürdürür.

• Eğer ilk hamileliğiniz ise bebeğin tüm doğum haftalarını tamamlaması

ihtimali daha yüksektir.

• Daha önce çocuk sahibi olmuşsanız ya da şu anda hamileliğiniz ikiz ise

doğum daha erken olabilir.

• Bebeğinizin başı doğum için aşağıya doğru döndüğü için, iç organlarınızın rahatladığını ve vücudunuzun alt bölgesinin hafiflediğini, solunumunuz ve beslenmenizin daha da kolaylaştığını göreceksiniz.

• Rahminizin mesaneye yaptığı basıncın artmasından dolayı idrara çıkma sıklığını fazlalaşabilir.

38. Hafta

Bebeğin boyu yaklaşık 35 santim ve ağırlığı yaklaşık 3100 gramdır.

Bebeğiniz bağırsaklarında doğum sonrası ilk 24 saat içinde yapacak olduğu

mekonyum ismi verilen ilk dışkısını biriktirmeye başlamıştır.

Eğer bebeğiniz erkek ise testislerin skrotum içine (torbalarına) inmesi gerekir. Bazı durumlarda testisler torbaya inmeyebilir, bu da infertilite ya da testis kanserine sebep olabilir.

Bu yüzden doğum sonrasında doktor tarafından kontrol edilmelidir.

Bu haftadan itibaren artık doğum sancılarının her an gelebileceğini dikkate almalısınız.

Gerçek doğum sancılarının en önemli özelliği, düzenli aralıklar ile olmasıdır. Bunlar 10 dakikada ortalama 3 kez ortaya çıkar ve her bir kasılma yaklaşık 50

saniye sürer. İstirahat etmek ile geçmeyecektir

39. hafta

• Bebeğiniz bu haftada yaklaşık 36 santim ve ağırlığı yaklaşık 3250 gramdır. Bebek büyümeye ve kilo almaya devam eder.
• Bu haftalarda da kordon, bebeği sarmış durumd olabilir ve hali hazırda

bebeğin beslenmesi için ona yardımcı olur.

• Sizin vücudunuzdaki bir kısım antikorlar plasenta yardımı ile bebeğin kan dolaşımına geçerek, geçici olarak bağışıklığının güçlü olmasını sağlar.

• Rahim ağzı, doğum için açılmaya hazırlanır ve mesaneye yapılan baskı artar. Düzenli olarak şiddetli kasılmalar olabilir.

• Doğumun başlamasının bir diğer sinyali ise hamilelik kesesinin yırtılması ile suyun gelmesidir.

• Rahim ağzını hamilelik boyunca kapatan kanlı tıkacın atılması, doğumun

başladığını gösterir.

40. hafta

• Boyu yaklaşık 48-51 santim ve ağırlığı yaklaşık 3500 gramdır.

• Bu hafta içinde doğumun olma olasılığı. çok yüksektir.

• Doğum zamanı geldiğinde bebeğiniz kanal girişine başını yatay olarak yerleştirir, kanalın ortasına geldiğinde başını 90 derece döndürerek hareket ettirir ve bu şekilde başını çıkarır.

• Başı ve sonrasında omuzların çıkması ile doğumu yapan kişi tarafından tüm vücudun doğurtulması sağlanır.

• Bebeğinizin kafasında hafif bir yamukluk olabilir, ancak bu zamanla düzelecektir.

• Bebeğiniz ilk doğduğu anda mor ya da sarı renkte olacaktır. Gözleri ise mavi veya lacivert ve vücudunun çeşitli bölgelerinde tüylenme olabilir, fakat bunlar zamanla değişecektir.

• Hastanenin ve önemli telefon numaralarını evinizin görünür bir yerinde bulundurun…

41. Hafta Ve Doğum Sonrası……

Hamileliğinizi hafta hafta takip etmenizi sağlayacak bilgileri anlatan Kadın

Sağlığı ve Doğum Uzmanı Dr. Seval Taşdemir, 41. haftayı da şöyle anlatıyor:

• “Eğer hala doğum başlamadıysa; bebeğiniz yeteri kadar kilo almış ve doğum için sabırsızlanıyordur.

• Önceden yapılan ultrason görüntüleri ve tıbbi incelemeler tekrar değerlendirilerek ve doğum şekli belirlenerek, doğum yapılmalıdır.
• Normal doğuma engel teşkil edecek bir durum varsa sezaryenle doğum, yoksa suni sancı verilerek normal doğum yaptırılmalıdır.

• Eğer bebeğiniz doğmuş ise gerçek hayatın rahim içindeki durumdan çok farklı olduğunu anlamıştır.

• Ciğerleri ile oksijen alabilir ve kalbi ile de bunu diğer organlarına iletebilir.”

Hamilelikte Yapılması Gereken Testler

Son zamanlarda kadın sağlığı uzmanlarının en büyük amaçlarından biri de anomalili çocuk doğumlarını azaltmak.

Bu doğrultuda hamilelik öncesinde olduğu gibi hamilelikte de anne adayına bazı testler yapılması gerekiyor.

Bu testler engelli ve genetik hastalıklı çocuk doğumlarını büyük oranda azaltıyor.

Testlerin amacı genetik hastalıkları ve anomalileri erken dönemde saptamaktır.

Amniyosentez

• Bebekler hamilelik boyunca amniyon kesesi içindeki amniyon sıvısında gelişimlerini tamamlar.
• Amniyosentez yöntemi; bebeğinizin içinde gelişimini tamamladığı amniyon sıvısından ince bir iğne yardımıyla örnek alınarak gerçekleşir.

• Amaç basta Down Sendromu olmak üzere bebekteki anormal durumları ve varsa
• genetik hastalığını tespit etmektir.

• Genellikle; ileri yaş hamileliklerde, ultrasonografide anomali saptanması durumunda, akciğer gelişiminin değerlendirilmesinde ve amniyon Sıvısının normalden fazla olması gibi durumlarda yapılır.

• Çoğul hamileliklerde de amniyosentez uygulanabilir. Amniyosentez, tamamen çiftin kararıyla yaptırılır. Hamileliğin ikinci 3 ayında uygulanan bu test, genellikle 16-18 haftalar arasında yapılır.
• Amamniyosentez işlemi genellikle başarılı uygulanmakla beraber, nadir olarak bazı riskleri de vardır.

• Bu riskler; erken doğum, düşük, plasenta veya kordonun zedelenmesi ve bebeğin zarar görmesidir. Amniyosentez sonrası karşılaşılacak herhangi bir olumsuzluk mutlaka doktora haber verilmelidir.

İkili Test

• (11-14 testi) ve fetal ense kalınlığı 11-14 testi olarak da bilinen ilk trimester (ilk 3 ay) tarama testi.

• Down Sendromu ve Trizomi 18 adı verilen kromozomal anomaliye sahip bebekleri
• hamileliğin çok erken dönemlerinde saptamay yönelik bir tarama testidir.
• Tüm tarama testlerinde olduğu gibi bu test de tanı koydurmaz.

• Sadece hastalık açısından yüksek risk altındaki bebekleri işaret eder ve bu bebeklerde kesin tanıya götüren tanisal testlerin yapılmasını sağlar.
• Bu test, iki aşamada yapılır.

• Birincisi bebeğin ensesinin arkasında bulunan sıvı kısmın kalınlığının ultrason ile ölçülmesidir (fetal ense kalmligi).

• Bir diğeri de anneden alınan kan örneğinde hamilelik hormonu olan beta -hCG’nin serbest kısmının (free beta-hCG) ve hamileliğe özgü bir proteinin ölçülmesidir.

Üçlü Test

• Üçlü test; Down Sendromu (trizomi 21), nöral tüp defekti ve Trizomi 18 adı verilen genetik hastalığın bebekte olma olasılığını kanda araştıran bir uygulamadır.

• Bu test de anneden alınan kan örneğinde 3 maddenin incelemesi şeklinde yapılır.
• Bunlar: beta-Hcg, Alfa-feto protein (AFP), Estriol (E3)’dir. Üçlü test, hamileliğin 15 ile 22. haftaları arasında yapılabilir.
• Tanı koyduran bir test değildir, sadece bu test de yüksek risk taşıyan ve tanı konmasını sağlayan ileri testlerin yapılmasına gerek olan durumları belirlemeye yarayan bir tarama testidir.

• Her hamileye mutlaka üçlü test yapılmalıdır.

Dörtlü test

• Dörtlü test, ikili test ve üçlü testte olduğu gibi Down Sendromu, nöral tüp defekti ve Trizomi 18 adı verilen hastalıkların bebekte olma riskini belirleyen bir tarama testidir.

• Diğer iki test ve tüm tarama testleri gibi bebekte bir anormallik olup olmadığını değil sadece o hastalıkların o bebekte bulunma riskini belirler.
• Dörttlü test, anne adayından alınan kan örneğinde dört değişik maddenin düzeylerinin saptanması temeline dayanır.

• Bu maddelerin düzeyleri, annenin beklenen doğum tarihindeki yaşı, sigara kullanımı, kilosu ve boyu gibi değişkenler de göz önüne alınarak bilgisayar programları tarafından işlenir ve sonuçta bir risk belirlenir.

• Dörtlü testte incelenen maddeler şunlardır: beta-hCG, Alfa-feto protein (AFP), Estriol (E3), Dimerik inhibin-A(DIA). Inhibin kadınlarda overde erkeklerde ise testislerde üretilen bir tür hormondur.

• Dörtlü test için ideal zaman hamileliğin 16-18 haftalarıdır.

Alfa feto protein (AFP)

• AFP anne karnındaki bebeğin karaciğerinden salgılanan bir proteindir.
• Erişkindeki albumin isimli proteinin fetal yaşamdaki karşılığıdır.

• Fetus’tan (anne karnındaki bebek) amniyon sıvısına geçer. Burdan da bir miktar AFP annenin dolaşımına karışır. AFP düzeyleri hamileliğin sonlarına kadar yavaş bir artış gösterir.
• AFP ölçümleri anne kanında ya da amniyosentez sonrasında ölçülebilir.

• AFP ölçümü hamileliğin 16-20 haftaları arasında yapılır. Yaşa ve hamilelik sayısına bakılmaksızın bütün hamilelere yapılmalıdır.

• AFP değerinin düşük ya da yüksek olması, anomali varlığını göstermez. Sadece artmış riski belirler ve ileri bir tetkike ihtiyaç duyulup duyulmadığına işaret eder.

• AFP düzeyi ile hamilelik haftası ilişkili olduğundan hamilelik yaşının doğru bilinmesi, testin yorumu açısından çok önemlidir.

• Bu test ile çeşitli anomaliler, nöral tüp defekti ve Down Sendromu riski belirlenebilir.

Kontraksiyon stres Test (CST)

• Annenin rahmindeki kasılmalar bebeğin kalp atım hızını azalma yönünde etkiler.
• CST testi ile kalp atım hızındaki bu azalma tespit edilir.

• Anne kanında plasenta yetmezliği yapan nedenler arasında; annede astım, kalp hastalıkları, bebekte ya da annede kansızlık ve sigara kullanımı gibi faktörler yer alır.

• CST şu durumlarda bebeğin normal doğumu tolere edip edemeyeceğini sınamak için kullanılabilir:

• Preeklempsi, kronik hipertansiyon, diyabet, gün aşımı, gelişme geriliği, bebeğin suyunun azalması, kan uyuşmazlığı, annede kansızlık, daha önceden nedeni bilinmeyen ölü doğum, bebeğin dışkısını yapması, annede tiroid hormon fazlalığı.
• CST; erken doğum tehlikesi olanlarda, çoğul hamileliklerde ve diğer bazı durumlarda kesinlikle yapılmamalıdır.
• CST’nin amacı fetal ölümü önlemektir.

Non Stres Test (NST)

• Vajina ve rahim ağzından geçirilen bir katater plasentaya kadar itilir ve buraya ulaşıldığında doku örneği alınır.
• Karından yapılan çeşidinde ise karnın üzerinden bir iğne ile girilerek doku örneği alınır. En önemli riski, işlem sonrası düşük yapma olasılığıdır.
• Diğer riskler ise kanama, kramplar ve enfeksiyonlardır.
• Fetal iyilik halinin değerlendirilmesi Fetusun anne karnındayken yaptığı bazı hareketlerin ve değişik uyarılara verdiği cevapların değerlendirilerek fetusun anne karnında güvende olup olmadığını anlamaya yarayan testlerdir.

• Buna göre bebeğin gövde, kalp, solunum gibi harekeleri takip edilir.

• Bulantı ve kusmalar, hamilelerin yüzde 80’ini etkiler. Helicobacter pylori denilen bir bakterinin etken olabileceği konusunda birtakım teoriler ortaya atılmış olsa bile gerçek neden tam olarak bilinmiyor.

• Genellikle bulgular hafif seyreder ve herhangi bir tibbi tedaviye gerek duyulmaz.

• Çok düşük oranda bazı hastalarda bulgular ağır olabilir, bu duruma hiperemezis gravidarum denilir.

• Diğer patolojik sebepler elendikten sonra öncelikle konservatif tedavi

uygulanır.

• Öneriler diyette değişiklik yapılmalı ve gerektiğinde psikolojik destek uygulanmalıdır. Sabahları tuzlu yataktan kalkmadan galeta veya yiyecekler tüketmek, bulantının azalmasını sağlayabilir.

• Bunlara rağmen geçmeyen durumlarda tibbi tedavi uygulanır. Nadiren çok şiddetli vakalarda hastaneye yatırılarak damardan sıvı takviyesi uygulanması gerekebilir.

Hamilelikte 12 Sorun çözüm

Hamilelikte anne adayları, salgılanan hormonlar nedeniyle bazen mutlu zamanlar yaşarken, bazen de birtakım sağlık sorunlarıyla karşılaşabilirler. Bu süreçte anne adayının yaşayabileceği sağlık problemleri ve çözüm önerileri.

Hamilelikte Reflü;

• Reflü hamilelikte artan hormonlar, normalde kapalı olan mide ile yemek borusu arasındaki kapakçığın gevşemesine ve mide içeriğinin zaman zaman yukarı doğru kaçabilmesine neden olur.

• Ayrıca büyüyen bebek de mideye baskı yaparak midedekilerin geri kaçmasına yol açabilir.

• Bunlar göğüste yanma ve ağrı hissine neden olabilir.

Öneriler;

• Kafeinli içeceklerden uzak durulmalı.
• Alkol kesinlikle alınmamalı, sık sık az az yemek yenilmeli.
• En son yemek yatmadan en az 3 saat önce yenilmi olmalı, bol sıvı alınmalı (günde en az 8-10 bardak).
• Sıkmayan rahat kıyafetler giyilmeli, aşırı kilo alımından kaçınılmalı ve

kesinlikle sigara içilmemelidir.

Preeklampsi

• Preeklampsi tüm hamileliklerin sadece yüzde 5-8’inde görülür.

• Önceki hamileliklerde preeklampsi hikayesi, kronik hipertansiyon, diyabet ve böbrek hastalığı hikayesi olması.

• Ailede görülmüş olması, aşırı kilolu olmak.

• Çoğul hamilelikler, anne yaşının 40’ın üzerinde veya 18’in altında olması preeklampsi görülme olasılığını artırır.

• Preeklampsi, hamilelerin tansiyonunun yükselmesineMyol açarak; anne adayını felç, böbrek ve karaciğer fonksiyonlarının bozulması, pıhtılaşma bozuklukları, akciğerlerde sıvı birikimi (akciğer ödemi), nöbet geçirilmesi, hatta ağır vakalarda anne ve bebeğin ölümüne bile sebep olabilir.

• Preeklampsi plasentadan geçen kan akımını bozduğundan bu bebeklerde gelişme geriliği ve prematüre doğum daha sık görülebilir.

• Preeklampsi genellikle son trimesterde veya doğum sonrası ilk 48 saat içinde görülür.

Öneriler;

• Peeklampsi tek tedavisi doğumdur.

• Annenin ve bebeğin hayati riskleri dengelenerek en uygun zamanda doğum planlanır.

• Peeklampside erken tanı çok önemli olduğundan tüm anne adaylarının düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeleri gerekir.

Hamilelikte Kramplar

• Hamileliğin 2-3. trimester’inde (üç aylık dönem) özellikle geceleri veya uyku sırasında ayaklarda kramplar gelişebilir.

• Bacak krampları, hamileliğin son aylarında daha sık görülür.

• Hamilelikte az hareketten kaynaklı kan dolaşımındaki değişiklikler, hamileliğe bağlı ayaklara binen yük artışı, büyümekte olan bebeğin ayaktaki damar ve sinirlere baskısı hamilelikte gelişen ayak kramplarının başlıca sebepleri arasındadır.

• Ayrıca kalsiyum ve magnezyum eksikliği sonucu da kramplar görülebilir veya artabilir.

Öneriler;

• Krampları önlemek için egzersiz yapılmalı, uzun süre aynı pozisyonda kalınmamalı, her fırsatta bacaklar uzatılıp dinlenmeli.
• Bol sıvı alınmalı ve kramp başladığında ayaklara masaj yapılmalı, ılık havlu ile ısı uygulanmalıdır.
• Kalsiyumdan zengin beslenmek, örneğin; günde en az 2 bardak süt, bir kase yoğurt ve bol peynir yemek uygun olacaktır.
• Doktorunuza danışarak vitamin ve mineral desteği alabilirsiniz.
• Eğer ağrı geçmiyorsa, bacakta şişlik ve kızarıklık eklenmişse en kısa zamanda bir doktora danışılması gerekir.

Hamilelikte Mantar Enfeksiyonları

• Hamilelikte mantar enfeksiyonları normale göre biraz daha sık gözlenir.

• Beyaz, peynirimsi kıvamlı, kaşıntılı akıntı şeklinde kendini gösterir.

• Vajinanın dudaklarında kızarıklık, iritasyon bulguları görülür.

• İdrar yaparken veya ilişki sırasında yanmaya neden olabilir.

• Ancak mantar enfeksiyonlarının hamilelik üzerinde herhangi bir olumsuz

etkisi yoktur.

Öneriler;

• Tedavi olarak, doktor önerisiyle vajinal fitil ve kremler kullanılabilir.

Hamilelikte Bel Ağrıları

• Hamilelikte bebeğin büyüyüp baskı yapmasıyla ve hem bebeğin hem de fazla kiloların ağırlığıyla bel ağrıları oluşabilir.

• Bazı hamilelerde daha önceki sağlık durumlarına göre ilk aylardan itibaren görülebileceği gibi, hamileliğin ilerleyen dönemlerinde bebeğin büyümesiyle başlayabilir veya artabilir.

Öneriler;

• Özellikle yürüyüş ve bel kaslarını güçlendiren egzersizler yapmak bel ağrılarını azaltacaktır.

Hamilelikte Cilt problemleri

• Hamilelikte değişen hormon seviyeleri sonucunda ciltte birtakım değişiklikler meydana gelebilir.

• Bu değişikliklerin çoğu doğumdan kısa bir süre sonra kaybolur.

• Bazı hamilelerde hamileliğin erken dönemlerinde sivilce artışı gözlenebilir. Yüzde bazen renk koyulaşması (hamilelik maskesi- kloazma) gelişebilir.

• Bu duruma koyu renk saçlı bayanlarda daha sık rastlanır. Güneşe maruz kalındığında bu renk daha da koyulaşabilir.

• Ancak tüm bu değişiklikler hamilelik bitince kaybolur. Hamilelerde memelerde ve özellikle belde kaşıntı hissi olabilir. Bu durum cildin gerilmesine bağlıdır.

• Artan östrojen düzeylerine bağlı olarak avuç içlerinde kızarıklık artışı olabilir. Ayrıca uterus’un (rahmin) büyümesi ve kilo artışı sonucu cildin gerilmesine bağlı çatlaklar oluşabilir.
• Karın, kalça ve bacakların üst kısmında belirgin olarak ortaya çıkabilir.
• Hamilelikten önce selülit ve çatlak problemi yaşayanlarda daha sık görülür.

Öneriler;

• Cilt öncelikle temiz tutulmalıdır.

• Güneşten daima korunmalıdır.

• Aşırı kilo almamaya özen gösterilmelidir.

• Cilt devamlı nemlendirilmelidir.

• Pamuklu ve çok sıkmayan giysiler giyilmelidir.

• Cilt yapısına bağlı olarak hamilelikte az veya çok görülen çatlaklar, yüzme ve yürüyüş gibi hafif sporlar yapılarak azaltılabilir.

• Çünkü bu sporlar cildin esnekliğini artırır. ama yine de çatlakların oluşabileceği karın, kalça ve bacaklara badem yağı veya kremlerle, özellikle de yatmadan önce düzenli masaj yapabilirsiniz.

Hamilelikte Hemoroit

• Hamilelik sırasında hormon düzeylerinin değişmesi ve kabızlık ihtimalinin

sonucunda hemoroitler gelişebilir.

• Bazen hamilelikte bebeğin büyümesi ve alınan kilolara bağlı yük artışı sonucu da ortaya çıkabilir.

• Çok oturma veya uzun süreli ayakta kalmanın da hemoroit gelişimine katkısı olabilir.

• Genellikle rahatsız edici olsa da hemoroitlerin çoğu hamileliğin sona ermesiyle geriler.

Öneriler;

• Hemoroit gelişme ihtimalini azaltmak için bol sıvı alınmalı, lifli gıdalar tüketilmeli ve anal bölge daima temiz tutulmalıdır.

• Hemoroit varsa sıcak su oturma banyoları, özel yastıklar, rahat kıyafetler giyilmesi faydalı olabilir.

• İleri vakalar için çeşitli tıbbi tedavi yöntemleri de vardır.

Hamilelikte İdrar Kaçırma

• Hamilelikte rahmin büyümesine bağlı olarak idrar kesesi üzerindeki baskı artar.

• Doğum sırasında pelvik tabandaki kas ve sinirlerin de zedelenebilmesi sonucu doğum sonrasında idrar kaçırma şikayetleri artabilir.
• Nadiren idrar kaçırma, enfeksiyona veya idrar torbasının başka hastalıklarına bağlı olabilir.
• İdrar yaparken ağrı hissi, doğumdan sonra da devam eden sık idrara çıkma, aniden bol miktarda idrar kaçırma durumlarında mutlaka bir uzmana danışılmalıdır.

Öneriler;

• Pelvik taban kaslarının Kegel egzersizleri denilen birtakım egzersizlerle

güçlendirilmesi sonucu genellikle şikayetler geriler veya tamamen ortadan

kalkar.

Hamilelikte Varisler

• Varisler, cilt altından gözükebilen genişlemiş damarlardır (venlerdir).

• Genellikle bacaklarda mavi- mor renkte görülürler.

• Ayaklarda ağırlık hissi ve ağrıya neden olabilirler.

• Ciltte yanma ve kaşıntı hissi yaratabilirler.

• Uzun süre ayakta kalınması halinde şikayetler daha da artar.

• Hamilelikte büyüyen rahmin baskı yapması, artan progesteron seviyeleri ve kan hacminin artması sonucu ayaklardaki toplardamarlarda genişleme ortaya çıkabilir.

• Ailede olması, çoğul hamilelikler, aşırı kilo artışı ve uzun süre ayakta kalmak bacaklarda varis gelişme ihtimalini artıran nedenler arasındadır.

• Eğer hamilelikten önce varisler yoksa genellikle doğumdan sonra gerilerler.

Öneriler

• İyileşmedikleri takdirde birçok mevcut tedavi yöntemi bulunur.

• Gelişmesini önlemek sık egzersiz yapılmalı.

• Aşırı kilo almaktan kaçınılmalı.

• Fırsat buldukça ayaklar yerden yükseltilmeli, gerekirse uyun varis çorapları giyilmelidir.

Hamilelikte Kabızlık

Hamilelik sırasında gelişen hormonal değişikliklerden tüm sindirim sistemi etkilenir.

Tüm bağırsak hareketleri hamilelikte salgılanan progesteron hormonu sebebiyle yavaşlar.

Bu sebeple hamilelerin yiyecek ve içeceklerine dikkat etmesi gerekir. 3-4 günden uzun süredir tuvalete çıkamamak ve zor dışkılama yapmak kabızlık olarak nitelendirilir.

Kabızlık alt karın ağrısına da sebep olabilir.

Öneriler;

• Kabızlığı önlemek ve düzenli bağırsak alışkanlığına sahip olabilmek için bol lifli gıdalar tüketmek, yeterli miktarda sıvı almak ve düzenli egzersiz yapmak gerekir.

Hamilelikte Kansızlık

• Hamilelikte Anemi yani diğer bir adıyla kansızlık, hamilelikte genellikle demir eksikliğine bağlı olarak görülür.

• Bebeğin anneden aldığı demir ve vücutta su tutulmasının artması, demire olan ihtiyacı da artırır.

• Hamilelikte demir eksikliğinin oluşmaması için içeriğinde demir olan besinler almaya özen gösterilmelidir.

• Et, yeşil sebzeler, kiraz, kayısı, badem, kuru baklagiller ve pekmez demir yönünden zengin besinlerdir.

• Bu beslenme şekline ek olarak doktorunuza danışarak demir hapı kullanmanız gerekebilir.